مجاور-هشت ماهی می شود که طالبان در افغانستان قدرت را به دست گرفته و هر چند وقت یک بار تحولات در همسایه شرقی، نگاه ها را در داخل و خارج به خود معطوف می کند. تازه ترین رویدادی که در فضای مجازی تصاویری از آن نیز منتشر شد نشان می داد شماری از افراد به کنسولگری ایران در هرات حمله کرده و با سنگ پراکنی به در و پنجره های کنسولگری و همچنین شکستن دوربین های مداربسته و به آتش کشیدن در ورودی کنسولگری؛ به این مرکز دیپلماتیک تعرض کردند. در همین خصوص برخی منابع در هرات اعلام کردند که پشت صحنه این تظاهرات گروه‌هایی با نام «جنبش عدالت و آزادی» و «تیم بانوان عدالت‌جو» قرار دارند که پیش از این توسط غربی‌های حاضر در افغانستان تأمین مالی می‌شدند و این گروه‌ها برای روزهای آینده نیز فراخوان تظاهرات داده‌اند. در این بین اما  این تعرض به یکی از اماکن دیپلماتیک ایران در کشور همسایه،  بلافاصله با واکنش مقامات کشورمان همراه شد و در همین خصوص مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه با احضار کاردار سفارت افغانستان در تهران، به حملات انجام‌شده به سفارت ایران در کابل و سرکنسولگری ایران در هرات به‌شدت اعتراض کرد. او با یادآوری مسئولیت دولت‌ها در برقراری امنیت نمایندگی های دیپلماتیک خواستار برخورد قانونی با حمله‌کنندگان به نمایندگی‌های ایران شد. در همین زمینه کاظمی قمی نماینده  ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان نیز تاکید کرد که دشمن به‌دنبال فتنه میان ایران و افغانستان است: «اتفاقاتی که مقابل کنسولگری ایران در هرات و سفارت کشورمان در کابل اتفاق افتاد نیز دارای پشت‌صحنه بیرون از افغانستان است و تحرکاتی از بیرون وجود دارد. از حکومت سرپرست در افغانستان می‌خواهیم علاوه بر برخورد جدی با عوامل این تظاهرات، تلاش برای آرام‌کردن فضا را به کار بندد.» سفیر ایران در کابل نیز در گفت و گویی این تعرض به کنسولگری کشورمان را سناریویی از پیش طراحی شده توصیف کرد و فیلم‌ها و شایعات اخیر درباره  آزار و اذیت مهاجران افغان در ایران را  زیر نظر گروهک تروریستی منافقان دانست و گفت: « افراد وابسته به این سازمان، به گونه سیستماتیک سرگرم تولید این گونه ویدئوها هستند. هدف از این اقدامات مختل کردن روابط کابل و تهران است.»   وزیر کشور نیز از دیگر مقاماتی بود که به تعرض به کنسولگری کشورمان در هرات واکنش نشان داد و با بیان این که جریاناتی به دنبال تفرقه‌افکنی بین ایران و افغانستان هستند و این برنامه‌ریزی دشمن است، خاطر نشان کرد: «ایرانیان همواره میزبان خوبی برای مهاجران افغانستانی بوده‌اند و اقدامات عده‌ای که در هرات و کابل صورت گرفت مورد تأیید نیست و حتماً هدایت شده است که سعی در ایجاد تشنج دارند و باید مسئولان افغانستان از این موضوعات مراقبت کنند و تذکر بدهند.» همچنین   امیرعبداللهیان وزیر خارجه در تماس تلفنی با سفیر جمهوری اسلامی ایران در کابل و همچنین سرکنسول کشورمان در هرات از سلامتی همه همکاران شاغل در این نمایندگی ها اطمینان حاصل و تاکید کرد که طالبان باید درباره تعرض به سفارت و سرکنسولگری ایران توضیح دهد. همچنین گفتنی است سفارت جمهوری اسلامی ایران در افغانستان اعلام کرد: «خدمات کنسولی ایران در هرات به دلیل مشکلات امنیتی تا اطلاع ثانوی انجام نمی شود.» در عین حال خطیب‌زاده کمی بعد از این اطلاعیه تاکید کرد که کلیه نمایندگی‌های ایران در افغانستان باز است. 

سجادپور- اعضای یک باند زورگیری های وحشتناک که با شگردهای مختلف اموال شهروندان را می ربودند، درحالی با تلاش شبانه روزی کارآگاهان پلیس آگاهی خراسان رضوی دستگیر شدند که برخی از شاکیان مدعی هستند با سلاح کلت و وینچستر نیز تهدید شده اند.

رئیس پلیس آگاهی خراسان رضوی روز گذشته در تشریح ماجرای تبهکاران سابقه دار به خراسان گفت: به دنبال وقوع چندین فقره زورگیری وحشتناک از فروشندگان کالا در سایت دیوار، پرونده های مذکور برای پیگیری تخصصی به پلیس آگاهی خراسان رضوی ارسال شد و مورد واکاوی های کارشناسی قرار گرفت.سرهنگ کارآگاه جواد شفیع زاده افزود: با توجه به اهمیت موضوع، گروه ویژه ای از کارآگاهان به سرپرستی سرهنگ جواد جعفرزاده (رئیس دایره مبارزه با جرایم خشن) کنکاش های اطلاعاتی را با ورود به دهلیزهای تاریک این پرونده ها آغاز کردند. بررسی های اولیه بیانگر آن بود که پلیس با گروهی از تبهکاران حرفه ای و سابقه دار روبه رو شده است چرا که آن ها در تماس های خود با طعمه ها از سیم کارت های بی هویت استفاده و اموالی از قبیل قطعات کامپیوتری، کارت های گرافیک، ماینر، گوشی تلفن همراه، لپ تاپ، زعفران و ... را زورگیری کرده اند. ادامه کنکاش در تاریکخانه پرونده های زورگیری نشان داد که اعضای باند اطمینان طعمه های خود را پس از انتخاب در سایت  دیوار، جلب و پس از مشاهده کالا و تعیین قیمت، با پیشنهادهای وسوسه انگیز، به نشانی فروشنده کالا مراجعه می کنند واموال را با شگردی ترسناک به سرقت می برند. این مقام ارشد انتظامی اضافه کرد: یکی از مال باختگان درباره چگونگی وقوع سرقت به کارآگاهان گفت: «برای فروش یک میلیارد و 500 میلیون تومان کارت گرافیک با فرد تماس گیرنده به توافق رسیدیم و آن ها که یک زوج جوان بودند بعد از بازدید کالا، اظهار کردند که به همراه مهندس برای خرید می آیند اما مدتی بعد درحالی که من پشت میز کارم در منزل نشسته بودم ناگهان دو مرد و یک زن جوان درحالی که سلاح به دست داشتند، وارد خانه ام شدند و با بستن دست و پا و دهانم، همه اموال را به همراه گوشی تلفن به سرقت بردند.سرهنگ شفیع زاده با بیان این که هر روز ابعاد وحشتناکی از پرونده های زورگیری برای پلیس نمایان می شد، افزود:گروه تخصصی کارآگاهان با ردیابی های اطلاعاتی به سرنخ هایی از برخی رانندگان اینترنتی رسیدند که اموال سرقتی را به مکان نامعلومی انتقال داده بودند.اما هیچ کدام از رانندگان از مقصد اصلی کالا اطلاعی نداشتند. تحقیقات گسترده در این باره نشان داد که تبهکاران مسلح از چند راننده برای رد گم کنی استفاده می کنند تا کسی نتواند هویت دزدان را شناسایی کند. به همین دلیل این پرونده به «زورگیران نامرئی» معروف شد و شگردهای تحقیقاتی کارآگاهان نیز تغییر کرد.وی با اشاره به حضور دو زن جوان در این باند که با اسامی مستعار «ستاره» و «طلا» فعالیت می کردند نیز گفت: بررسی سوابق متهمان در بانک اطلاعاتی مجرمان زوایای دیگری از جرایم خطرناک این باند را برای پلیس فاش کرد و بدین ترتیب با راهنمایی ها و دستورات ویژه قاضی عادلی (بازپرس شعبه 612 دادسرای عمومی و انقلاب مشهد) عملیات شناسایی سارقان درحالی آغاز شد که هویت یکی از زنان عضو باند نشان داد وی به اتهام حمل شیشه پرونده ای مفتوح دارد که به تحمل زندان طویل المدت محکوم شده است و هم اکنون نیز این رای مراحل دادرسی را طی می کند بنابراین با شناسایی هویت برخی از اعضای باند و رانندگانی که اموال سرقتی را انتقال داده اند، عملیات کارآگاهان وارد مرحله جدیدی شد.رئیس پلیس آگاهی خراسان رضوی اضافه کرد: در همین حال واکاوی های تخصصی و کارشناسی در این باره مشخص کرد که سارقان از شیوه رسیدها و پیامک های جعلی نیز برای دستبرد به اموال فروشندگان کالا در سایت دیوار بهره برده اند و تعداد زیادی از شهروندان را طعمه اهداف پلید خود کرده اند به گونه ای که احتمال می رفت تعداد شاکیان پرونده از ده ها نفر فراتر رود. کارآگاه جواد شفیع زاده تاکید کرد: ادامه بررسی ها بیانگر آن بود که اعضای اصلی و سابقه دار این باند برای آن که شناسایی نشوند افرادی را برای ارتکاب جرم استخدام کرده بودند که آن ها را برای تحویل کالاهای سرقتی به نشانی مال باختگان می فرستادند.به همین دلیل پلیس پس از شناسایی شگرد سارقان وارد عمل شد و دو گروه از کارآگاهان عملیات دستگیری را از خیابان ایثارگران آغاز کردند چرا که قرار بود دزدان نامرئی کالاهایی را با استفاده از راننده تاکسی اینترنتی جابه جا کنند. وی خاطرنشان کرد: کارآگاهان که هدایت امور را به دست گرفته بودند محل را به محاصره درآوردند و سپس یکی از کارآگاهان برای ساعاتی طولانی در صندوق عقب یکی از تاکسی های اینترنتی مخفی شد تا این که دامنه ماجرا بعد از مدتی به بولوار شهید فکوری کشید و بدین ترتیب یکی از اعضای اصلی باند به نام «جمال» به دام افتاد. سرهنگ جواد شفیع زاده در ادامه این گفت وگوی اختصاصی تصریح کرد: با اعترافات این فرد، دیگر اعضای سابقه دار باند نیز شناسایی و در چندین عملیات هماهنگ و ضربتی دستگیر شدند. وی گفت: بررسی های مقدماتی پلیس نشان داد که سرکرده باند به «اولی» معروف است و آن ها حدود 10 نفر را برای ارتکاب جرم استخدام کرده اند.این مقام ارشد انتظامی گفت: تاکنون راز یکصد فقره زورگیری هولناک و سرقت با شیوه رسیدهای جعلی فاش شده است که حدود 80 میلیارد تومان ارزش ریالی دارند.وی همچنین به کشف گوشی تلفن، ماینر، چرخ خیاطی و ... از مخفیگاه سارقان اشاره کرد و افزود: تحقیقات بیشتر با دستور قضایی در این باره همچنان ادامه دارد و شهروندانی که طعمه زورگیران مذکور شده اند برای شناسایی آنان می توانند به پلیس آگاهی خراسان رضوی مراجعه کنند. 

پشت پرده شایعه پیشنهاد ایران به مرد پرتغالی

کی‌روش سپر بلای گل محمدی و تیمش شد!

گروه ورزش/ در فاصله کوتاه از قطع همکاری کارلوس کی روش با فدراسیون فوتبال مصر، سرمربی سابق تیم ملی ایران و مصر با فدراسیون فوتبال تونس برای هدایت تیم ملی این کشور آفریقایی به توافق اولیه رسیده و به زودی قراردادش امضا می شود. روز گذشته نشریه مصری یوم‌السابع در خبری از نزدیک شدن کی‌روش به نیمکت تیم ملی تونس خبر داد. یک منبع نزدیک به کی‌روش فاش کرد که این مربی با فدراسیون فوتبال تونس به توافق نصفه نیمه رسیده است. تیم ملی فوتبال تونس در گروه D جام جهانی ۲۰۲۲ قطر با تیم‌های فرانسه، دانمارک و پلی‌آف بین قاره‌ای همگروه است. سرمربی این تیم هم اکنون جلال القادری است اما مسئولان فدراسیون فوتبال تونس برای کسب نتایج مطلوب و افزایش شانس صعودشان به مرحله حذفی به فکر استخدام کی روش افتاده اند. توافق مرد پرتغالی با تونسی ها به منزله پایان گمانه زنی ها و شایعات درباره احتمال بازگشت او به ایران و هدایت تیم ملی کشورمان در جام جهانی قطر بود. البته مشخص بود که نه پیشنهادی بوده و نه کی روش چراغ سبزی برای بازگشت به ایران نشان داده بود چرا که کامرانی فر دبیرکل فدراسیون فوتبال رسما پیشنهاد و مذاکره با کی روش را تکذیب کرد اما درست چند ساعت پس از باخت 3 بر 2 پرسپولیس مقابل آلومینیوم اراک در مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی و کنار رفتن سرخ ها از این مسابقات و هجمه شدید انتقادات به یحیی گل محمدی و مدیریت باشگاه پرسپولیس، به شکل عجیب و گسترده ای شایعه بازگشت کی روش به تیم ملی ایران مطرح شد و واکنش های متفاوت و متعددی هم در پی داشت. این در حالی بود که انتظار می رفت رسانه ها بیشتر به تجزیه و تحلیل اتفاقات فنی و حاشیه ای بازی پرسپولیس و انتقاد گسترده هواداران این تیم از مدیریت و کادرفنی و درگیری های رخ داده در ورزشگاه آزادی بپردازند اما با مطرح شدن نام کی روش فشار و انتقادات از روی گل محمدی و پرسپولیسی ها برداشته و توجه اذهان عمومی به سمت و سوی دیگری کشانده و سرمربی سابق تیم ملی به نوعی سپر بلای کادرفنی سرخ ها شد! در واقع به نظر می رسد برخی عامدانه با مطرح کردن پیشنهاد ایران به کی روش و احتمال بازگشت او به تیم ملی خواستند برای گل محمدی و پرسپولیس در عبور از بحران پیش آمده و حذف از جام حذفی زمان بخرند. برای این کار به یک چهره جنجالی و شایعه نیاز داشتند که برای این منظور کی روش انتخاب شد و پس از 24 ساعت هم تب تغییر کادرفنی تیم ملی خوابید چرا که با حذف استقلال از جام حذفی توسط نساجی و تمرکز منتقدان روی کادر فنی آبی ها و مجیدی، کادرفنی سرخ ها به سلامت از بحران پیش آمده عبور کرد!

  هت تریک ناکامی در جام حذفی 

  جامی که برای فرهاد طلسم شده! 

گروه ورزش / استقلال تهران در مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی مغلوب نساجی شد تا سه گانه ناکامی مجیدی در جام های حذفی تکمیل شود. شاید کمتر هوادار استقلال می‌توانست قبل از دیدار این تیم با نساجی تصور شکست و حذف از جام حذفی را داشته باشد. اتفاقی که در عین ناباوری رخ داد و شاگردان فرهاد مجیدی در ضیافت پنالتی‌ها مغلوب مهمان خود شدند تا به فاصله ۲۴ ساعت پس از شکست سنگین پرسپولیس در آزادی و حذف از جام حذفی، این اتفاق برای آبی پوشان هم به شکلی دیگر رخ دهد. استقلال در ضربات پنالتی مغلوب نساجی شد تا در سومین فصل حضور فرهاد مجیدی در نقش سرمربی سومین ناکامی خود را در جام حذفی تجربه کند و سه‌گانه مجیدی در از دست دادن جام حذفی تکمیل شود. مجیدی در اولین فصل حضورش در نقش سرمربی، تیمش را به فینال جام حذفی رساند که مقابل تراکتور با هدایت ساکت الهامی شکست خورد تا در یک قدمی کسب جام در این راه ناکام بماند. آبی پوشان فصل گذشته هم برای بار دوم با مجیدی راهی فینال جام حذفی و این بار مغلوب فولاد با هدایت جواد نکونام شدند. سومین ناکامی استقلال در سومین سال پیاپی با هدایت فرهاد مجیدی باز هم مقابل تیمی سرخ رنگ که اتفاقاً هدایت آن هم بر عهده ساکت الهامی بود رقم خورد؛ با این تفاوت که این بار این ناکامی در تهران و در مرحله یک چهارم نهایی اتفاق افتاد. نکته قابل توجه در خصوص هت تریک ناکامی های مجیدی در جام حذفی این است که گلرهای تیم مقابل در حذف آبی ها نقش به سزایی داشته اند. در بازی دوشنبه شب این بار نوبت به علیرضا حقیقی رسیده بود تا با درخشش خود دست فرهاد را از قهرمانی در جام حذفی کوتاه کند. این اولین بار نبود که فرهاد مجیدی درخشش یک دروازه‌بان در جام حذفی مقابل تیمش را نظاره می‌کرد. در فینال سال ۹۹ در حالی که تراکتور به شکلی غافلگیر کننده سه گل در نیمه اول زده بود، عقب نشست تا استقلال زمان زیادی را با داشتن مالکیت توپ به خلق موقعیت بپردازد. در این میان محمدرضا اخباری که با قهر رشید مظاهری به دروازه برگشته بود، به رغم دریافت دو گل، نمایشی مثال زدنی داشت و اجازه نداد استقلال کار را به تساوی بکشاند. در فینال سال ۱۴۰۰ نوبت محسن فروزان بود که قهرمانی را از فرهاد و شاگردانش بگیرد. فروزان در دقیقه ۱۲۰ به‌عنوان یار تعویضی به بازی رفت و وظیفه‌اش را به‌خوبی با گرفتن پنالتی داریوش شجاعیان انجام داد و فولاد را به قهرمانی رساند. حالا استقلال نه در فینال بلکه در یک‌چهارم پایانی باز هم با درخشش یک دروازه‌بان طعم شکست و حذف را می‌چشد. حقیقی که در طول بازی سیوها و خروج‌های بسیار خوبی داشت، در ضربات پنالتی هم تاثیر مستقیمی در صعود نساجی داشت و با مهار پنالتی آمانوف لنز تمام دوربین‌ها را به سمت خود جذب کرد. سه دروازه‌بانی که مانع از کامیابی استقلال در جام حذفی در سه سال اخیر شده‌اند، سابقه پوشیدن پیراهن تیم ملی را نیز در کارنامه دارند. با حذف آبی پوشان از جام حذفی حالا این تیم مانده و یک جام دیگر در این فصل و آن ها باید تمام تمرکز خود را برای کسب جامی که بیش از دیگر تیم‌ها به آن نزدیک هستند، قرار دهند. مسلما قهرمانی در رقابت های لیگ برتر می تواند شکست تلخ مقابل نساجی و حذف از جام شگفتی ها را برای آبی های پایتخت به دست فراموش بسپارد. البته مجیدی به خوبی می داند که در شش هفته پایانی لیگ کار بسیار سختی خواهد داشت و برای قهرمانی نباید امتیازی از دست بدهد.

شاهکار اطلاعاتی امیرکبیر  با رمزی از شاهنامه فردوسی 

میرزاتقی‌خان چگونه با گسیل کردن یک دیپلمات کارکشته به آن سوی اَترَک  اطلاعات مورد نیاز برای حفظ تمامیت ارضی ایران را به دست آورد؟

جواد نوائیان رودسری –  سرزمین ماورای رود اَترَک، تا کرانه‌های رود سیحون، در طول تاریخ بخشی از خراسان بزرگ و قسمتی از سرزمین پهناور ایران بوده‌ و هنوز هم، فرهنگ ایرانی در میان مردمان این خطه، ساری و جاری است. با این حال، از دوره تیموری به این سو، قدرت گرفتن قبایل مغول‌نژادی مانند ازبکان و نیز، دیگر اقوام صحرانشین در این منطقه، زمینه ناامنی و تاخت و تاز به صفحات جنوبی و حتی زمین‌های این سوی رود اترک را فراهم کرد. شهرهای آبادی مانند مشهد و هرات، پیاپی مورد حملات اقوام صحرانشین قرار می‌گرفت. با فرارسیدن دوره قاجار و ضعف شدید دولت مرکزی از دوره فتحعلی‌شاه به بعد، سرزمین‌های شمال اترک، تا حدود خوارزم، باوجود تبعیت ظاهری از ایران، عملاً خودمختار بودند و با حملات گسترده به جنوب خراسان بزرگ، روستاها را غارت می‌کردند و مردم را به بردگی می‌گرفتند. این مسئله، با آغاز دوره سلطنت ناصرالدین‌شاه حادتر شد و افزون بر مردم عادی، تعدادی از شاهزادگان قاجار هم به دست اقوام مهاجم افتادند و به خوارزم منتقل شدند. امیرکبیر برای پایان دادن به این غائله، تصمیم به انجام یک اقدام قاطع گرفت؛ اما قبل از هر اقدامی، باید موقعیت جغرافیای طبیعی و انسانی منطقه را به دقت شناسایی می‌کرد. متون مربوط به این موضوع بسیار قدیمی بودند و نمی‌شد به محتوای آن‌ها اعتماد کرد. علاوه بر این، در این متون، خبری از معرفی قبایل، اختلافات موجود و مسائل مبتلابه دوران امیرکبیر، وجود نداشت. به همین دلیل، امیر در اقدامی بنیادی و با هدف تأمین اطلاعات موردنیاز، رضاقلی‌خان هدایت را با مأموریت ویژه، به سوی خان خوارزم فرستاد.

سفر به فضا می‌تواند جزو آرزوهای هیجان‌انگیز هر فردی باشد. اما این سفر بیشتر از این که محال باشد یک سفر بسیار لوکس و گران است. این را می‌توان از قیمت سفر فضایی 3 گردشگری که 19 فروردین امسال به‌طور خصوصی راهی فضا شدند و ماجرای اقامت‌شان در فضا خبرساز شد، فهمید. این گردشگران برای این سفر هیجان‌انگیز، نفری  55 میلیون دلار چیزی معادل یک تریلیون و 485 میلیارد تومان هزینه کردند! آن‌ها قرار است 8 روز را در یک ایستگاه فضایی بگذرانند و دوباره به زمین برگردند. البته این 3 نفر از مدت‌ها قبل کلاس‌های آموزشی و ورزشی زیادی را برای آمادگی و حضور در فضا گذرانده‌اند؛ همان‌طور که دیگر فضانوردان باید آموزش‌های لازم برای سفر فضایی را از سر بگذرانند. البته فضانورد شدن شرایط خاص خود را دارد به طور مثال فرد متقاضی فضانوردی باید شرایط جسمی خوبی داشته باشد تا بتواند بی‌وزنی را تحمل کند. دست‌کم قدش 147 سانتی متر باشد، بینایی خوب و فشارخون مناسبی داشته باشد. این‌ها بخشی از مقدمات سفر به فضاست. در پرونده امروز زندگی‌سلام به جای سفر به فضا که آسان، ارزان و در دسترس نیست، درباره سفر به آن‌جا، اقامت در فضا و این‌که فضانوردان چطور روزهای خود را در فضاپیما می‌گذرانند، خواهیم گفت. ما می‌خواهیم روایتگر زندگی در فضا باشیم و از چالش‌ها، جذابیت‌ها و اتفاقاتی که شاید فقط فضانوردان با آن‌ها مواجه می‌شوند، بگوییم. البته در کنارش به برنامه این گردشگران فضایی و چرایی هزینه نجومی‌شان برای رفتن به فضا هم می‌پردازیم.  

«لری کانور»، «مارک پاتی» و «ایتان استیبه» جزو گردشگرانی هستند که به فرماندهی مایکل لوپز به سمت ایستگاه فضایی بین‌المللی مستقر در مدار زمین سفر کردند. در معرفی همه این گردشگران از سرمایه‌گذاری به عنوان شغل یاد شده است. مایک سافردینی ،مدیر ارشد اجرایی اکسیوم اسپیس درباره این سفر و مسافرانش گفته است: «این سه نفر علاقه زیادی برای سفر به فضا دارند و پس از انجام معاینات پزشکی و تأیید سلامتی، یک دوره فشرده ۱۵ هفته‌ای را سپری کردند تا برای اعزام و اقامت در ایستگاه فضایی بین‌المللی آماده شوند. لری کانر آمریکایی که ۷۰ سال دارد، مسن‌ترین فضانوردی است که پس از جان گلن که ۷۷ سال داشت، به فضا می‌رود.» شاید از خود بپرسید که چرا شخصی باید 55 میلیون دلار برای سفر فضایی هزینه کند؟ جنبه تبلیغاتی این سفر برای هر فرد به خصوص اگر در زمینه تجارت فعال باشد، یکی از گزینه‌هاست. تجربه‌های منحصر به فردی مانند ورود به فضا به دلیل جاذبه زمین، سرعت بی‌نهایت فضاپیما و در نتیجه تجربه شگفت‌انگیز بی‌وزنی می‌تواند از جمله دلایلی باشد که یک فوق‌میلیونر را برای پرداخت هزینه این سفر راضی کند. علاوه بر آن دیدن کره‌زمین با همه شگفتی و عظمت اش از دریچه فضاپیما اتفاق نادری ا‌ست که می‌تواند تا مدت‌ها ذهن را درگیر خود کند. به این دلایل، همه اتفاق‌های معمولی روی کره‌زمین را اضافه کنید که در فضا تبدیل به اتفاقات هیجان‌انگیز و غیرمعمولی می‌شود از خوردن و خوابیدن در بی‌وزنی گرفته تا خواندن کتاب و تماشای فیلم و حتی گاز زدن یک سیب تازه. سفر به فضا آن قدر غیرمعمول و شاعرانه است که سهراب سپهری در اشعارش این‌طور به آن پرداخته است: «زندگی رسم خوشایندی است/ زندگی دیدن یک باغچه از شیشه مسدود هواپیماست/ خبر رفتن موشک به فضا/ لمس تنهایی ماه...» در برنامه‌ریزی صورت گرفته برای گردشگران فضایی اعلام شده که این گردشگران در طول مدت اقامت خود در ایستگاه فضایی ،تحقیقات علمی و آزمایشی انجام خواهند داد. علاوه بر این شرکت‌های فضایی معمولا امکاناتی مانند سفینه‌های تدارکاتی نامه و هدیه خانواده‌ها، اتاقک‌هایی برای استراحت و یک دریچه برای تماشای زمین را برای هر فرد فراهم می‌کنند. تا به حال سفر فضایی یک سفر انحصاری و دولتی بوده است و کمتر از 600 نفر از جمعیت هفت میلیاردی کره زمین توانسته‌اند سفر به فضا را تجربه کنند حال این که سفر گردشگران اخیر به فضا توسط شرکت خصوصی به نام اکسیوم اسپیس انجام شده است. آمازون از جمله شرکت‌های مطرح دیگر جهان است که به فکر راه‌اندازی سفر تفریحی به فضا و واقعیت بخشیدن به توریسم فضایی است. صنعتی که اگر پا بگیرد به یکی از پول‌سازترین و هیجان‌انگیزترین شاخه‌های گردشگری تبدیل می‌شود و با توجه به هزینه‌های هنگفت آن به این زودی‌ها تکراری نخواهد شد.

دیدنی‌های زمین از فضا تماشای 15 طلوع در یک روز!

شاید برایتان سوال باشد که زمین از فضا چطور دیده می‌شود یا بهتر بگوییم چه چیزهایی از کره زمین از فضا قابل دیدن است؟ پاسخ این سوال را «تری ویرتس» یکی از فضانوردهای ناسا داده است. او می‌گوید: «طی روز نشانه‌های مشخصی از بشر ساکن در زمین مشاهده می‌شود، انفجار هواپیما، رد کشتی‌ها و اثر محوی از بافت شهرهای بزرگ از جمله آن‌هاست؛ اما شب است که به شما وجود انسان را نشان می‌دهد. اروپا مانند یک لامپ می‌درخشد، درحالی که آفریقا فقط چند نقطه نور در اطراف شهرهایی مثل قاهره است.» قاره‌های مختلف و مرز میان کشورهای نیمکره شمالی و جنوبی هم از فضا به راحتی قابل دیدن است. هر سال 50 تا 60 انفجار آتشفشانی روی زمین صورت می‌گیرد که همه این انفجارها را می‌توان از فضا مشاهده کرد. فضانوردها در طول سفرهای فضایی معمولا یک یا دو آتشفشان را مشاهده می‌کنند که در همه آن‌ها می‌توان به راحتی مواد مذاب را دید که در حال خروج از کوه هستند. به گفته فضانوردان، زیباترین زمان موقعی است که دود و خاکستر از کوه خارج می شود. اتفاق جالب و دیدنی دیگر در فضاپیما دیدن طلوع و غروب خورشید است. البته از آن‌جایی که فضاپیماها با سرعت عجیب و فوق‌العاده سریع به دور زمین می‌چرخند فضانوردان در طول یک روز می‌توانند ۱۵ یا ۱۶ طلوع خورشید را ببینند. یعنی فضانورد ممکن است وقتی خواب هم باشد شاهد طلوع آفتاب باشد.

 

بیماری‌های فضایی 

به ‌رغم پیشرفت فناوری فضایی، بیماری فضایی همچنان یکی از بزرگ ترین دردسرهای ناسا بوده است. بیش از نیمی از همه فضانوردانی که به فضا فرستاده می‌شوند، تهوع، سردرد، استفراغ و ناراحتی‌های عمومی را تجربه می‌کنند که همگی علایم بیماری فضایی یا سندروم سازگاری با فضاست. فضانورد مشهوری به نام جیک گارن که حتی قبل از خروج از زمین نشانه‌های این بیماری را تجربه کرده بود بعد از بازگشت به زمین حتی نمی‌توانست به درستی راه برود. بیماری گارن آن قدر وحشتناک بود که نامش مقیاس اندازه گیری رسمی این بیماری شد. فضانوردان می‌توانند علایم خود را با عباراتی مثل «یک گارن»، «دو گارن»، «سه گارن» و ... ارزیابی کنند. ناسا در حال پیدا کردن راه حل برای این بیماری، یک دستگاه هشدار دهنده اولیه اختراع کرده که به فضانوردان اجازه می‌دهد بدانند که در معرض این بیماری قرار گرفته اند. 

 

لاغری و تغییرات ژنتیکی، سوغات سفر به فضا

لاغر شدن آن هم در چند روز شاید آرزوی خیلی‌ها باشد اما چالش بزرگی برای فضانوردان و ناسا، است چون فضانوردان هربار با اقامت در ایستگاه فضایی دچار کاهش وزن می‌شوند. پژوهش‌هایی صورت گرفته است که نشان می‌دهد به دلیل بی‌وزنی در فضا مواد غذایی درون بدن و معده فضانورد به صورت شناور درآمده و این باعث احساس سیری و کاهش اشتها در او می‌شود. در غذای فضانوردان از نمک و ادویه‌ها خبری نیست چون ممکن است به دلیل وجود میکروگرانش، ذرات ادویه در فضا پراکنده شده و باعث حساسیت فضانوردها شود. نوشیدنی‌های گازدار و بستنی هم از دیگر ممنوعه‌ها در فضاست. کم‌جان بودن منوی غذایی فضانوردها باعث شده تا ناسا مسابقه‌ای طراحی کند و از مردم بخواهد که به توسعه فناوری‌های تولید مواد غذایی در فضا کمک کنند. تغییر در ویژگی‌های ژنتیکی یکی از موارد دیگری است که کار را برای فضانوردان سخت می‌کند. مدتی قبل دانشمندان روی دو قلو‌های اسکات و مارک کلی که هر دو فضانورد هستند آزمایش جالبی انجام دادند، یک بار اسکات به مدت ۳۴۰ روز در ایستگاه فضایی بین المللی اقامت داشت و برادر دوقلوی همسان او، مارک  در زمین بود. پس از بازگشت اسکات، دانشمندان آزمایش‌های مختلفی روی دو برادر انجام دادند و دریافتند آن‌ها دچار دگرگونی‌های مختلف از جمله در ویژگی‌های ژنتیکی شده اند. این در حالی ا‌ست که دانشمندان اعلام کرده‌اند هنوز بسیاری از تاثیرات فضا بر سلامت جسمی و روحی فضانوردان کشف نشده است.

 

پاسخ‌های ناسا به 6 سوال پرتکرار مردم درباره زندگی در فضا

زندگی در فضا تجربه‌ای ا‌ست که همه نمی‌توانند به آن دست پیدا کنند. این مسئله سوال‌های زیادی را در ذهن هر فرد ایجاد می‌کند. این سوالات و ابهامات در همه جای دنیا وجود دارد به همین دلیل ناسا دست به کار شد و به چند سوال که پرسش همیشگی مردم درباره زندگی فضانوردها بود، پاسخ داد. بخشی از این سوال و جواب‌ها را در ادامه می‌خوانید، شاید یکی از این سوال‌ها ذهن شما را هم مشغول کرده باشد و به این ترتیب به جواب برسید.

 

1- تکلیف زباله و فضولات انسانی در فضا چه می‌شود؟

زباله‌های جامد و فضولات انسانی سرویس‌های بهداشتی فضاپیماها در یک قوطی جمع‌آوری می‌شوند و هنگام بازگشت مجدد فضاپیما به زمین این قوطی‌ها دفع‌ می‌شوند. ادرار به شکل دیگری جمع‌آوری و به سیستم بازیافت آب فضاپیما فرستاده می‌شود تا دوباره به آب قابل مصرف تبدیل بشود.

2- در فضا قد بلند می‌شویم؟

بله. بدون نیروی جاذبه که ستون فقرات افراد را فشرده می‌کند؛ مایع بین دیسک‌ها آرام آرام منبسط می شود و در نتیجه این موضوع شما دچار انبساط می‌شوید. وقتی شب‌ها می‌خوابیم هم این موضوع را تجربه می‌کنیم، اگرچه به شدت کمتری. گاهی در فضا قد افراد تا 5 سانتی‌متر هم افزایش پیدا می‌کند. اگرچه این تاثیر وقتی که شما در معرض جاذبه زمین قرار می‌گیرید ناپدید می‌شود.

3- چطور لباس بپوشیم و بشوییم؟

هرکدام از فضانوردان تعداد محدودی لباس دارند زیرا فرستادن لباس تمیز از زمین هزینه زیادی دارد. این لباس‌ها آن‌قدر پوشیده می‌شوند تا جایی که آن قدر کثیف شوند و بو بگیرند که دیگر قابل پوشیدن نباشند. به همین دلیل بعضی از لباس‌ها، روزها، هفته‌ها و حتی ماه‌ها به تن فضانوردان باقی می‌مانند. زمانی که این لباس‌ها دیگر قابل پوشیدن نباشد بعضی از این لباس‌ها در فضاپیماهای باری قرار می‌گیرند و در جو زمین سوزانده می‌شوند. 

4- کسی صدای‌مان را نمی‌شنود؟

در نبود هوا شنیدن صدای کسی دیگر غیرممکن است، حتی اگر در نزدیکی کسی ایستاده باشید. در نبود هوا امواج صوتی نمی‌توانند منتشر شوند.

5- آب هم می‌شود خورد؟

انتقال آب از زمین به ایستگاه‌های فضایی بسیار گران تمام می‌شود. آب ماده بسیار سنگینی است و برای انتقال آن به فضا انرژی زیادی باید صرف شود. پس یک موشک ظرفیت انتقال مقدار مشخصی آب به فضا دارد. عجیب ولی واقعی است که بیشتر آب موجود در ایستگاه فضایی از عرق و نفس فضانوردان تامین می‌شود که به صورت چگالش از روی دیواره‌های ایستگاه جمع‌آوری می‌شود. همچنین ادرار و آبی که فضانوردان با آن دوش می‌گیرند هم بازیافت می‌شود.

6- لباس مخصوص نپوشیم، می‌ترکیم؟

خیر، اما باز هم می‌میرید. بدون محافظ یک فضانورد به دلیل نبود اکسیژن و فشار بیرونی کم ،جان خود را از دست می‌دهد. سرما و تشعشعات هم می‌توانند خطرناک باشند. لباس‌های مخصوص به شما هوا برای تنفس، آب برای نوشیدن و محیطی با فشار مناسب ارائه می‌دهد تا دربرابر سرمای عجیب از جان شما مراقبت شود.

 

 

چهره‌هایی که به فضا رفتند

شاید سفرهای فضایی به قبل و بعد از سفر یوری گاگارین فضانورد روسی برگردد. او اولین کسی بود که به فضا رفت و در مدت 108 دقیقه، مدار زمین را یک دور کامل زد. گاگارین بعد از این سفر به یک ستاره جهانی، تبدیل و هشت سال بعد از سفر خاطره‌انگیزش در یک سانحه هوایی کشته شد. در ادامه چند چهره دیگر که موفق به سفر فضایی شدند و برنامه سفر به فضا را دارند ،معرفی می‌کنیم.

نیل آرمسترانگ| سفر یوری گاگارین به فضا و محقق شدن رویای سفر به فضا عصر جدیدی را در این حوزه رقم زد. نیل آرمسترانگ اولین فضانوردی بود که توانست در سفر فضایی خود به روی کره ماه پا بگذارد. آرمسترانگ پیش از ورود به سازمان فضانوردی، خلبان و هوانورد نیروی دریایی بود. او به همراه دیگر فضانورد آمریکایی باز آلدرین دو ساعت و نیم روی کره ماه قدم زدند، کاوش کردند و عکس یادگاری گرفتند!

انوشه انصاری| «هنوز همه چیز برایم مثل یک رویاست». این بخشی از صحبت‌های انوشه انصاری فضانورد ایرانی درباره سفر به فضاست. او متولد مشهد است و سال‌هاست در آمریکا سکونت دارد. انوشه اولین زن گردشگر فضایی در جهان است که در سال 85 با پرداخت 20 میلیون دلار توسط سازمان فضایی روسیه به فضا رفت. او پس از سفر به فضا تصمیم گرفت تا در این زمینه تحصیل کند.

یاسمین مقبلی| چندی پیش ناسا اعلام کرد یاسمین مقبلی فضانورد 38 ساله ایرانی‌تبار برای یک ماموریت مشترک با آژانس فضایی اروپا به فضا خواهد رفت. این ماموریت فضایی قرار است در سال 2023 یا بعد از آن انجام شود. در صورتی که این ماموریت مطابق برنامه پیش برود یاسمین مقبلی اولین فضانورد ایرانی‌تبار است که به صورت حرفه‌ای به فضا می‌رود. مقبلی مهندسی هوا فضا خوانده است و اکنون به همراه همسر و فرزند دوقلویش در تگزاس آمریکا زندگی می‌کند.

 

منابع این پرونده:  NASA، BBC، CNN، برترین‌ها